Cần có chính sách phù hợp cho phát triển khu vực kinh tế tư nhân trong nước, nâng cao tính cạnh tranh, tính độc lập.

Với mức độ đóng góp vào tổng sản phẩm trong nước luôn chiếm tỷ trọng lớn và tăng liên tục qua các năm, khu vực kinh tế tư nhân đang ngày càng có vai trò quan trọng.

Tuy nhiên, sự tham gia của các doanh nghiệp Việt Nam trong mạng lưới sản xuất chuỗi giá trị toàn cầu còn thấp so với các nền kinh tế có quy mô tương tự trong khu vực Đông Nam Á. Phát triển khu vực kinh tế tư nhân để tăng nội lực cho nền kinh tế đang là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà Chính phủ đề ra trong thời gian tới.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến hết tháng 10 năm nay, cả nước có gần 834.400 doanh nghiệp đăng ký thành lập theo Luật Doanh nghiệp, tuy nhiên, có tới 96% doanh nghiệp có quy mô nhỏ và siêu nhỏ.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh thẳng thắn thừa nhận: Số lượng doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam chưa nhiều so với dân số và quy mô nền kinh tế Việt Nam. Hơn nữa, các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam còn rất nhỏ, thiếu vắng những doanh nghiệp có quy mô lớn, có tầm quốc gia cũng như quốc tế.

Nguyên nhân là do các thể chế hỗ trợ thị trường còn kém hiệu quả; hệ thống các giải pháp, chính sách để nâng cao năng lực cạnh tranh và hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa còn thiếu trọng tâm, quy mô chưa đủ lớn; chất lượng nguồn nhân lực chưa cao; tiếp cận nguồn vốn tín dụng còn khó khăn…

 
Khu vực kinh tế tư nhân đang ngày càng có vai trò quan trọng. (Ảnh: KT)

Trong điều kiện hội nhập sâu rộng, các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ khó có thể tham gia vào chuỗi kinh tế toàn cầu. Do đó, việc phát triển doanh nghiệp quy mô cỡ vừa đang là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ Việt Nam.

“Thiếu vắng khu vực doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa nên chúng ta không có công nghiệp phụ trợ. Những nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam sẽ không có nguyên liệu cũng như linh kiện đầu vào, họ phải nhập từ chính quốc của họ hoặc từ các nước khác nên giá thành đầu tư không giảm so với đầu tư tại chính quốc. Chỉ có xây dựng khu vực doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng thì mới tạo ra triệu triệu công ăn việc làm cho đất nước và doanh nghiệp tư nhân có thể phát triển ở mọi nơi, mọi ngõ ngách của cuộc sống, tạo ra nhiều sản phẩm có ích cho xã hội và làm cho chúng ta bớt lệ thuộc hơn vào các nền kinh tế khác”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết.

Thời gian qua, Việt Nam đã thành công trong việc thu hút đầu tư nước ngoài và tổng kim ngạch xuất khẩu gia tăng liên tục, tuy nhiên, mối liên kết ngược trong chuỗi giá trị toàn cầu lại kém phát triển.

Theo thống kê của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), đóng góp của các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân vào xuất khẩu chỉ khoảng 10%, hầu hết các doanh nghiệp nước ngoài đều nhập khẩu nguyên liệu thô sau đó xuất khẩu. Đóng góp chính của các doanh nghiệp nội địa vào chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn chỉ hạn chế ở việc cung cấp lao động tay nghề thấp, do đó, giá trị gia tăng không cao.

Ông Tomoyuki Kimura, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á tại Việt Nam cho rằng: Chính phủ Việt Nam cần đặc biệt chú trọng lựa chọn các mục tiêu, ví dụ như chọn các sản phẩm mà các doanh nghiệp tư nhân trong nước có thể cung cấp nguyên vật liệu tốt hơn cho ngành công nghiệp xuất khẩu. Chính phủ cũng cần đặt ra các chiến lược và mục tiêu để hỗ trợ các môi trường nhằm thúc đẩy sự sáng tạo của khu vực doanh nghiệp tư nhân.

“Trước tiên về các quy định và việc áp dụng pháp luật cần phải minh bạch và nhất quán. Thứ hai là cần hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc việc tiếp cận nguồn vốn. Bên cạnh đó, chính phủ cần lập ra các trung tâm, học viện bồi dưỡng đào tạo, ví dụ học viện đào tạo giám đốc, đào tạo quản lý, đào tạo quản lý nguồn vốn tư nhân để những người quản lý tương lai có đủ kỹ năng, kinh nghiệm khi tham gia vào thị trường quốc tế”, ông Tomoyuki Kimura khẳng định.

Theo ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, (VCCI), Việt Nam cần có chiến lược phát triển khu vực kinh tế tư nhân mang tính dài hạn, xây dựng một hệ thống doanh nghiệp quy mô vừa và lớn, đủ năng lực cung ứng cho các nhà đầu tư nước ngoài, xuất khẩu và hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ nhằm phát triển một cộng đồng doanh nghiệp hiệu quả.

“Bên cạnh việc đẩy mạnh thủ tục hành chính, việc đẩy mạnh tái cấu trúc bộ máy nhà nước theo hướng chuyển giao các dịch vụ công cho xã hội và thị trường, kiểm tra, kiểm soát, hậu kiểm đảm bảo có 1 môi trường kinh doanh lành mạnh để thúc đẩy phát triển khu vực doanh nghiệp là việc rất quan trọng. Bên cạnh cải cách hành chính thì cải cách tư pháp cũng là 1 hướng đi cần phải chú ý. Các doanh nghiệp phải đặt chiến lược kinh doanh của mình trong 1 chiến lược kinh doanh dài hạn và các cải cách, thiết chế pháp lý phải đảm bảo các doanh nghiệp có thể yên tâm hoạt động trong 1 môi trường kinh doanh an toàn, quyền và lợi ích của họ được đảm bảo”, Chủ tịch Vũ Tiến Lộc cho biết.

Sự thịnh vượng của nền kinh tế Việt Nam trong tương lai phụ thuộc phần lớn vào khả năng tăng cường mối liên kết trong chuỗi giá trị toàn cầu và tối đa hóa hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Theo các chuyên gia kinh tế đổi mới thể chế, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động là rất quan trọng nhưng chưa đủ. Việt Nam cần có chính sách phát triển khu vực tư nhân trong nước phù hợp, tạo động lực quan trọng để nâng cao tính cạnh tranh, tính độc lập, tự chủ của các ngành sản xuất tại Việt Nam, mang lại cơ hội phát triển kinh tế bền vững./.

Theo Cẩm Tú/VOV - Trung tâm tin